Czynniki determinujące rozwój funduszy Private Equity

Fundusze Private Equity, to jedno z alternatywnych źródeł finansowania przedsiębiorstw, które poszukują kapitału na dalszy rozwój. Można wymienić wiele czynników, które mają wpływ na poziom inwestycji PE. Do najważniejszych zalicza się: poziom przedsiębiorczości, dostępność kapitału oraz regulacje prawne.

Poziom przedsiębiorczości ma związek z innowacyjnością i konkurencyjnością danej gospodarki, dzięki czemu wyznacza ilość i jakość potencjalnych projektów inwestycyjnych dla funduszy Private Equity. Dostępność kapitału przekłada się w prosty sposób na źródła i wielkość podaży środków tworzących rynek PE. Z kolei regulacje prawne mają związek zarówno z poziomem przedsiębiorczości, jak i z dostępnością kapitału.

Poziom przedsiębiorczości

Wskaźnikiem wyznaczającym poziom przedsiębiorczości jest ilość podmiotów gospodarczych funkcjonujących w danym kraju. Z analizy struktury geograficznej inwestycji Private Equity, wynika, że niekwestionowanym liderem są Stany Zjednoczone, natomiast na drugim miejscu uplasowała się Wielka Brytania. Można zatem stwierdzić, że poziom przedsiębiorczości w danym kraju powiązany jest z poziomem inwestycji Private Equity. Powstaje zatem pytanie, co wpływa na samą przedsiębiorczość? Na podstawie badań przeprowadzonych przez ekonomistów, okazuje się, że najczęściej wymienianymi barierami rozwoju przedsiębiorstw były: niski poziom przychodów, regulacje prawne, płynność finansowa (w tym wydłużające się terminy zapłaty należności), brak odpowiednio wykwalifikowanych pracowników. W Polsce, najczęściej wskazywanymi problemami już istniejących podmiotów, są regulacje prawne (prawo podatkowe, prawo pracy, rosnące koszty zatrudnienia – składki na ubezpieczenia społeczne). Natomiast biurokracja jest bardzo dużą przeszkodą rozwoju przedsiębiorczości.

Ważnym czynnikiem ograniczającym rozwój przedsiębiorczości jest także dostęp do kapitału. Najczęstszą formą finansowania firmy przy rozpoczęciu swojej działalności oraz w pierwszym etapie jej funkcjonowania są oszczędności właścicieli, ewentualnie pożyczki, które udało im się uzyskać zwykle od rodziny lub znajomych. Istnieje niewielka szansa uzyskania kredytu bankowego, ze względu na niską lub zerową wiarygodność kredytową podmiotu. Można wprawdzie ubiegać się o dodatkowe fundusze pochodzące z programów pomocowych, np. Unii Europejskiej, ale proces składania wniosków jest na tyle skomplikowany, a czas oczekiwania na przyznanie środków na tyle długi, że zniechęca wielu potrzebujących już na wstępie. Przedsiębiorstwa mające ugruntowaną pozycję rynkową, działające przynajmniej kilka lat, mają do wyboru co najmniej kilka rodzajów finansowania. Który wybiorą, zależy m.in. od wielkości potrzebnej kwoty, przeznaczenia, czy ceny kapitału.

Źródła kapitału

Przyjęte rozwiązania prawne wpływają na wielkość i źródła pozyskiwanego przez Private Equity kapitału. Dotychczasowe badania wskazują, że działające na terenie Polski fundusze PE dysponują głównie kapitałem zagranicznym, który pochodzi od banków, amerykańskich funduszy emerytalnych, zachodnich firm ubezpieczeniowych oraz międzynarodowych instytucji. Struktura podaży kapitałów w Polsce zdecydowanie różni się od tendencji obserwowanych w zachodnich funduszach, np. w Wielkiej Brytanii większość środków tam pozyskiwanych to kapitał rodzimych instytucji. Przeprowadzona przez Europejskie Stowarzyszenie Venture Capital (EVCA) analiza pokazała, że w Europie 50 proc. środków pochodziło ze źródeł krajowych, 21 proc. z innych źródeł europejskich, a 29 proc. spoza Europy.

Regulacje prawne

Rola państwa jako inwestora pasywnego w inwestycjach PE sprowadza się do działalności w sferze regulacyjnej. Głównym celem w tym przypadku nie jest oddziaływanie na kierunek inwestycji, lecz na wielkość podaży kapitału. Najczęściej stosowane są różnego rodzaju bodźce podatkowe, zachęcające inwestorów do lokowania na rynku Private Equity.

Oprócz przyjętych rozwiązań ważne są również stałość i przewidywalność systemu podatkowego. Inwestorzy muszą mieć pewność, że otoczenie, w którym funkcjonują jest stabilne lub przewidywalne, przynajmniej w perspektywie średniookresowej, w którym kierunku będzie się zmieniać. Polski system prawodawstwa korporacyjnego można uznać za w miarę stabilny, lecz cały system podatkowy nie nadąża jednak za rozwojem rynku kapitałowego.

System administracji

Sprawnie działający system administracji państwa również może korzystnie wpływać na rozmiary rynku Private Equity. Często wskazuje się, że najwięcej trudności podczas działalności funduszy PE w Polsce związanych jest z niesprawnym funkcjonowaniem administracji państwowej, samorządowej oraz sądownictwa. Przewlekłe procedury administracyjne, począwszy od rejestracji spółki kapitałowej, przez uzyskanie zezwoleń w związku z inwestycją zagraniczną, na zezwoleniach lokalnych kończąc mogą skutecznie zniechęcić inwestorów do zaangażowania swoich środków. Na to nakłada się jeszcze opieszałość polskich sądów, która wpływa na poziom egzekwowalności prawa, zwłaszcza pod kątem egzekwowania tytułów własności lub wierzytelności.

Istnieje wiele sposobów pobudzania rynku inwestycji PE. Natomiast, aby zrealizować zamierzony cel, trzeba stworzyć spójny system bodźców zwiększających podaż rodzimego kapitału Private Equity, a co za tym idzie – jego dostępność dla małych i średnich firm. Dziś istotną barierą w uzyskaniu tego typu finansowania przez małe i średnie firmy są zbyt wysokie minima kapitałowe inwestycji, stawiane przez fundusze.

Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału w II Kongresie Zarządów Spółek „Kapitał dla firm”, który odbędzie się już 12 kwietnia w Sali Notowań w budynku GPW. Kongres ma za zadanie przybliżyć dostępne polskim przedsiębiorcom możliwości finansowania – zarówno te tradycyjne, jak kredyt bankowy, leasing, faktoring, jak również alternatywne możliwości pozyskania kapitału jak dotacje unijne, Venture Capital/Private Equity, Business Angels, obligacje korporacyjne, czy debiut na rynku głównym GPW oraz NewConnect. Wszelkie informacje dostępne na stronie internetowej: http://kongres.ipo.pl/

Autor: Agnieszka Solecka, IPO.pl