Trendy na rynku sztuki
Nowi kolekcjonerzy, miłośnicy światowej fotografii celebryckiej, ponad 4 mln obrotu na aukcji fotografii Marilyn Monroe, pierwsza w Polsce aukcja poświęcona jednemu artyście i rekord na pracę Jerzego Nowosielskiego. Tak w skrócie wyglądał zakończony niedawno sezon aukcyjny 2012/2013 w Polsce. Obfitował on w nowości i innowacyjne projekty organizowane przez dom aukcyjny DESA Unicum, który w obszernym raporcie podsumował to, co ważne dla polskich kolekcjonerów i miłośników sztuki.
– Miniony sezon był dla nas czasem szczególnie wytężonej pracy – mówi Juliusz Windorbski, prezes DESY Unicum – zorganizowaliśmy 17 aukcji, na których sprzedaliśmy 1139 obiektów. Zrealizowaliśmy kilka nowatorskich projektów, dzięki którym udało się nam odkryć kilka nisz i dotrzeć do nowych grup osób zainteresowanych sztuką. Największą rewelacją była aukcja zdjęć Miltona H. Greene’a portretującego Marilyn Monroe i innych celebrytów, która wydobyła ukryte dotąd zainteresowania polskich miłośników fotografii.
Aukcyjne nowości
Na przestrzeni ostatniego roku w domu aukcyjnym DESA Unicum na klientów czekało kilka niespodzianek. Po raz pierwszy w Polsce na Aukcji Design i Vintage licytować można było zabytkowe flippery i gry typu arcade video, bezprecedensowym wydarzeniem była też wspomniana aukcja fotografii Marilyn Monroe autorstwa Miltona H. Greene’a pochodzących z kolekcji FOZZ. Sukces nowych przedsięwzięć potwierdziło zainteresowanie kupujących nowościami, na aukcjach pojawiły się też nowe grupy kolekcjonerów.
Wszystko to działo się równocześnie z podstawową działalnością domu aukcyjnego, zapewniając DESIE Unicum pozycję lidera – największej i najbardziej innowacyjnej firmy na rynku sztuki w Polce.
– Trzon sprzedaży stanowi obrót dziełami sztuki dawnej i współczesnej, jednak z roku na rok spektrum naszej oferty poszerza się – wyjaśnia Juliusz Windorbski. – Zaczęło się to w 2008 roku, kiedy wprowadziliśmy, początkowo trochę eksperymentalnie, Aukcje Młodej Sztuki, oferując obrazy artystów dopiero zaczynających swoją przygodę z rynkiem sztuki, za cenę wywoławczą 500 zł. Projekt spotkał się z dużym odzewem i dziś licytacje sztuki najnowszej organizujemy regularnie.
Fotografia wdziera się na salony
Niespełna pół roku po sukcesie dwóch aukcji fotografii Miltona H. Greene’a z kolekcji FOZZ (w listopadzie i grudniu 2012), DESA Unicum zaprezentowała katalog kolejnej aukcji – fotografii pochodzących z paryskiej kolekcji Grace Radziwiłł. Ujęcia najsłynniejszych artystów estradowych oraz filmowych, a także innych wybitnych postaci drugiej połowy XX wieku, wykonane przez 17 fotografików reportażowych i modowych, pokazały, że jest to trend, który w Polsce ma szansę się rozwijać. Oferta sprzedała się w 100%. Nieco inny charakter miała fotografia z aukcji tygodnika „Świat” zorganizowana przy współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie, jednak i te kadry, przedstawiające codzienne życie Polski z czasów PRL, spotkały się z uznaniem kolekcjonerów.
Wszystkie te wydarzenia istotnie zmieniły dynamikę sprzedaży fotografii kolekcjonerskiej na aukcjach w Polsce – do roku 2011 roczna sprzedaż odbitek nie przekraczała 500 sztuk.
Współczesna coraz mocniejsza
Jednym z fundamentów rynku aukcyjnego w Polsce jest sztuka współczesna. Pojawiające się na regularnych aukcjach prace klasyków polskiej współczesności, takich jak Wojciech Fangor, czy Ryszard Winiarski, są doceniane przez kolekcjonerów i bardzo poszukiwane. Poprzez wyszukiwanie najlepszych obiektów, DESA Unicum zbudowała sobie pozycję lidera w tym segmencie rynku, co odzwierciedlają także wyniki sprzedaży: w pierwszej połowie 2013 roku sprzedaż dzieł sztuki współczesnej przekroczyła 4,6 mln złotych, czyli podskoczyła o 150% względem wyników z analogicznego okresu poprzedniego roku.
Pierwsza połowa 2013 przyniosła ważne wydarzenie w tym segmencie rynku: po raz pierwszy w Polsce zorganizowana została licytacja prac poświęcona wyłącznie jednemu artyście. 21 obiektów autorstwa Jerzego Nowosielskiego zostało sprzedanych za łączną kwotę prawie 1,5 mln złotych. Spektakularnym wzrostem wartości zapisała się na kartach historii polskiego rynku sztuki sztuki praca pt. „Dziewczyny na statku”, która powróciła na rynek po 17 latach, przynosząc właścicielowi 820%-ową stopę zwrotu (sprzedaż w 1996: 45 000 zł, w 2013: 414 000 zł).
Stabilna tradycja
Od lat areną do najwyższych sprzedaży aukcyjnych jest sztuka dawna, jest to też jednocześnie najbardziej stabilny segment. Dzieła sztuki dawnej, do której zaliczane jest zarówno malarstwo polskie i europejskie, jak i rzemiosło artystyczne powstałe przed połową XX wieku, sprzedawana jest na Aukcjach Sztuki Dawnej, Aukcjach Prac na Papierze, oraz w ekspozycji galeryjnej. Szczególne emocje wzbudza pojawienie się prac artystów, którzy rzadko trafiają na rynek. W pierwszym półroczu bieżącego roku jedną z takich prac był gwasz Charlesa Filigera pt. „Szymon Cyrynejczyk pomaga nieść krzyż Jezusowi”, która nie uszła uwadze wytrawnych kolekcjonerów. Nowy nabywca zapłacił za nią cenę 149 500 zł, co stanowi rekord na pracę na papierze w pierwszym półroczu 2013 roku.
Aukcje prac na Papierze cieszą się niemalejącą popularnością, a powstały jako odpowiedź na zapotrzebowanie na dobrej jakości prace w przystępnych cenach. – Fenomenem tych aukcji jest ogromna rozpiętość chronologiczna licytowanych dzieł. W ofercie znajdują się zarówno prace mistrzów sztuki dawnej, jak i klasyków powojennego malarstwa. Obserwuję, jak na przestrzeni lat grafika, rysunek, czy malarskie szkice zyskują na wartości. Cieszy mnie fakt, że kolekcjonerzy nie tylko doceniają artystyczny aspekt prac na papierze, ale również widzą w nich rynkowy potencjał – mówi Joanna Tarnawska, kierowniczka Działu Przyjęć domu aukcyjnego DESA Unicum.
Ceny wywoławcze takich prac zaczynają się na poziomie kilkuset złotych, a same aukcje są okazją do zdobycia także prac znanych artystów zagranicznych. W pierwsze połowie 2012 roku średnia cena za pracę na papierze w DESIE Unicum wynosiła 5 700 zł, rok później – 6 790 zł.
Młoda Sztuka – od eksperymentu do trendu
Dużym zainteresowaniem kolekcjonerów cieszy się sztuka najnowsza. Aukcje Młodej Sztuki organizowane są przez DESĘ Unicum regularnie od 2008 roku. Ostatnio – średnio jedna na miesiąc. I choć nadal spełniają swoją pierwotną funkcję, dając młodym artystom możliwość zaistnienia na rynku, a osobom zainteresowanym sztuką możliwość rozpoczęcia przygody z kolekcjonowaniem, to projekt ten ewoluuje wraz ze zmianami na rynku sztuki i rosnącą dojrzałością kolekcjonerów. W maju 2013 roku odbyła się jubileuszowa, 25. już Aukcja Młodej Sztuki, na której pojawiło się 66 starannie wyselekcjonowanych dzieł najbardziej poszukiwanych spośród młodych twórców. Licytacja przyniosła nowy rekord w tym segmencie – obraz Normana Leto „Kika” osiągnął cenę 16 100 zł pod młotkiem.
– Myślę, że jako jedna z nielicznych firm na polskim rynku sztuki, prezentujemy tak komplementarną ofertę – mówi Iza Rusiniak, dyrektor działu sztuki współczesnej – Cenowa rozpiętość oferty aukcyjnej waha się od 500 zł do ponad miliona. Naszym celem jest dostarczanie wysokiej jakości sztuki dla wszystkich – zarówno wytrawnych kolekcjonerów, jak i osób dokonujących pierwszych zakupów na tym polu. Zbliżamy się też coraz bardziej do standardów światowych, poprzez wprowadzanie specjalnych indywidualnych możliwości zakupu, tzw. private sales. Cieszymy się, że możemy z jednej strony kontynuować tradycje rynku sztuki w Polsce, a z drugiej – wyznaczać nowe trendy.
źródło FineArt Communications